Geçen hafta Türkiye’de ilk tip seçimler geride kalınca, merkez bankasıİki önemli adımla pazarda etkili oldu.
Pazartesi günü uygulamaya konulan kredi kartı nakit avans ve mücevherat harcamalarına ilişkin düzenleme gerçek kişiler için geçerli olurken, Cuma günü kaldırılmıştır. TLBununla birlikte, mevduat dönüştürme oranının ek amacı geçerliliğini koruyor.
TL kuru şubeyi tamamen alt üst etti. BankacılıkDaire kaynakları, uygulamanın hayata geçtiği Çarşamba günü banka yönetimlerinin acilen toplanarak ne yapacaklarına karar vermeye çalıştıklarını söyledi.
KKM’yi yüksek faiz ödemeye yönlendiren uygulama, bunu yapmayan bankayı sabit faizli menkul kıymet alımlarını artırmak zorunda bırakıyor. Kaynaklar, departmanın iki kayıptan birini seçmek için bir risk analizi yaptığını söyledi.
KKM ve yabancı para mevduatın payı ise yüzde 62,7.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık verilerine göre kur korumalı mevduat büyüklüğü 12 Mayıs prestijiyle 2 trilyon 346 milyar 755 milyon liraya ulaştı.
Geçen yıl sonundan bu yana 931 milyar 452 milyon liralık artış oldu. Kaynaklar, şubenin KKM faizlerine prim uygulamasına başlamasıyla birlikte tüzel kişilerin KKM hesaplarının döviz cinsinden çok daha hızlı arttığını vurguladı.
Seçime 1,5 ay kala KKM hesapları 31 milyar dolar artarak 119,9 milyar dolara ulaştı. BDDK’nın verdiği bilgiye göre, toplam 532,8 milyar dolar olan döviz ve TL mevduatın yüzde 22,5’i KKM’den geliyor. Ancak uzmanlar, KKM’nin de dövize endeksli bir hesap olduğuna dikkat çekerek, döviz mevduatı ile birlikte değerlendirildiğinde KKM ve döviz mevduatının toplam mevduatın yüzde 62,7’sini oluşturduğuna dikkat çekti.
KKM dönüşleri son haftalarda yoğunlaştı
KKM son teslim tarihleri son haftalarda hızlandı.
14 Mayıs seçimlerinden önceki son üç süreçte ve seçimden sonraki ilk haftada şube, KKM getirilerinin ağır olduğunu, KKM’den çıkanların döviz istediğini vurgulayarak piyasayı sıkıştırdı.
Hesaplamalara göre her hafta yaklaşık 10 milyar dolarlık KKM vadesi doluyor.
Geçen hafta bazı büyük bankaların faiz prim uygulamasına son verdiğini söyleyen bankacılık dairesi kaynakları, Merkez Bankası’nın geçen hafta Çarşamba günü ek dönüşüm hedefi uygulamasına gitmesinin nedenlerinden birinin de bu olduğuna dikkat çekti.
Nitekim Merkez Bankası bilgileri net uluslararası döviz rezervlerinin 2,33 milyar dolara, toplam rezervlerin ise 105,13 milyar dolara gerilediğini ortaya koydu.
Hesapları karıştıran ek dönüşüm amacı
Bankacılık segmentlerinin iki farklı kaynağı, geçen Çarşamba günü yapılan ek dönüşüm amacından sonra segmentin durumunu sağladı. “Bankacılar perişan durumda. Sektör krizde” dedi.cümlelerle özetlenir.
Kaynak, bankacılık sektörünün ek oranlarla Temmuz ayına kadar çok ağır bir KKM getirisi sağlaması gerektiğini vurgulayarak, dövizin nereden bulunacağı konusunun en büyük gündem olduğunu vurguladı.
Şubenin döviz bulma sorununu da yetkililere ilettiğini belirten bankacılık sektörü kaynağı, yetkililerin bankacılara söylediğini söyledi. “Müşteri için ister eurobond ister yabancı hisse senedi portföyü bozdurun, ister yurt dışından para getirin, KKM’yi dövize çevirme ile yapabilirsiniz.”söylediğini iddia etti.
TL mevduat faizlerinin bile yüzde 42’ye dayandığını aktaran bir başka kaynak, aylık ek dönüşüm hedefinin bankacılık departmanını mahvettiğine dikkat çekti. Halk bankasına yakın kaynak müşteriyi nasıl ikna edeceklerini bilmediklerini belirterek, aylardır tek gündemlerinin KKM ve KKM’nin hedefleri olduğuna da işaret etti.
Mevduat kredisi faiz oranları yüzde 42 seviyesindeyken bankacılık sektörünün kredi vermesinin mümkün olmadığını vurgulayan şube kaynağı, bankaların risk analizi yapmaya başladığını söyledi. Kaynak, artık hangi şubenin daha az israf edileceğini ölçmeye çalıştıklarına işaret ederek, yüksek KKM faizi verilmesinin ve KKM’nin hedeflerinin de departman için sabit kuponlu tahvil alımlarının zararına işaret ettiğini söyledi.
TL mevduat faizi 4 yılın zirvesinde
Merkez Bankası’nın haftalık verilerine göre TL mevduat faizleri hızlı yükselişini sürdürüyor.
1 aya kadar vadeli TL mevduat faizi 12 Mayıs haftasında bir önceki haftaya göre 1,56 puan artarak yüzde 20,28’e ulaşırken; 3 aya kadar vadeli TL mevduat faiz oranı ise 1,42 puan artarak yüzde 30,47 oldu.
Öte yandan 1 yıla kadar vadeli TL mevduat faizinde bir haftada 1,91 puanlık artış oldu. Toplam TL mevduat faizinde 1,38 puanlık artışla faiz oranı yüzde 22,50’ye yükseldi. Bu oran, toplam TL mevduat faizinde 5 Temmuz 2019 haftasından bu yana görülen en yüksek seviyeyi işaret ediyor.
TL mevduat faizindeki artış devam ederken, dolar mevduat faiz oranlarında 6 aya kadar vadeli mevduatta yüksek oranlar korunuyor. 28 Nisan haftasında 6 aya kadar vadeli dolar mevduat faizi yüzde 5,5’e yükselirken, 12 Mayıs haftasında yüzde 4,41 oldu. Toplam dolar mevduat faizi ise %2,23 olarak hesaplandı.
Gerçek kişiler için TL mevduat faiz oranı %56,75’tir.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre bankacılık sektöründe gerçek kişilerde TL mevduat faizi yüzde 56,75 seviyesinde bulunuyor. Tüzel kişiler için bu oran yüzde 57,77 olarak hesaplandı.
Gerçek kişiler için TL mevduat faizi, kamu mevduat bankalarında yüzde 56,74 olurken, tüzel müşteriler için yüzde 57,57 oldu. Yerli özel mevduat bankalarında gerçek kişiler için TL mevduat faizi yüzde 53,61 iken, tüzel kişiler için yüzde 57,42’dir.
Yabancı mevduat bankalarında gerçek kişiler için TL mevduat faiz oranı yüzde 62,12, tüzel kişiler için ise yüzde 60,38’dir. Mevduat bankalarının ortasında ise gerçek kişilerde TL mevduat oranı yüzde 60’ın üzerinde olan sadece yabancı mevduat bankaları yer alıyor.
KKM ve DTH’nin Toplam Mevduata Oranı: %62,7
TL Mevduata 1-3 Ay Faiz Oranı: %30,47
Bankacılık Sektöründe TL Mevduat Oranı: %59,83
Bu makale ilk olarak My Economy’de yayınlandı.
